KIẾN THỨCCá Koi

Đặc điểm và cách chọn cá koi Sanke

Thái Hoà Koi Farm xin dẫn chứng một bài viết rất hay chia sẻ kiến thức về cách chọn cá Koi Sanke cho người mới chơi. Hi vọng bài viết này sẽ giúp bạn có được những kinh nghiệm tốt để lựa chọn và chăm sóc cho những Koi của mình.
Nguồn gốc của cá Koi Sanke đến nay vẫn chưa xác định được. Trong quyển sách của mình, Mr.Kuroki có ghi Mr. Eziburo Hoshino là người đầu tiên, trong khi Peter Waddington lại cho rằng Mr.Kawakami (Toranzo) mới là người đầu tiên nuôi dòng Sanke vào năm 1915.
Gia đình Sanke phát triển vững mạnh vào thời Nhật Hoàng Yoshihito thuộc thời kỳ Đại Chính (1912 – 1926) và đây chính là bắt nguồn cho cái tên Sanke.
Đại chính (Taisho) có nghĩa là sự liêm chính vĩ đại, Sanshoku có nghĩa là 3 màu, tên đầy đủ  là Taisho sansoku, viết tắt là Taisho Sanke, dần dần chỉ còn là Sanke.
Nó thuộc một trong hai dòng chính xuất phát từ cá chép hoang dã cổ xưa Magoi, là Magoi Agasi (dòng kia là Testu Magoi tổ tiên của dòng Showa).
Bởi vì tổ tiên của chúng khác nhau, Showa và Sanke phát triển Sumi hoàn toàn khác nhau, Testu Magoi (tổ tiên của Showa) có Sumi yếu và mờ bắt đầu từ dưới cơ quan đường bên và đi ngược lại về phía vây lưng bằng cách quấn quanh thân cá.
Agasi Magoi (tổ tiên của Sanke) lại tạo ra những Sumi có màu xanh đen lấp lánh và xuất hiện phía trên cơ quan đường bên. Taisho Sanshoku được chọn lọc và phát triển thành Kohaku vào năm 1914 và là một trong ba nhóm cá koi chính Gosanke.
Nếu có một ngày trong đàn Kohaku của bạn có một con cá được phát hiện có những chấm, vết màu đen trên khắp cơ thể, thì ta hãy nhớ lại rằng tổ tiên của Nishikigoi chính là con cá chép đen hoang dã Magoi. Một số nhà tạo giống đã nuôi và chọn lọc để cho ra những con Sanke đầu tiên được triển lãm tại hội chợ Tokyo vào năm 1914.
Trải qua nhiều năm, Gosanke được lai chéo nhau trong các trại cá như Toshio Sakai và Minoru Mano (Dainishi) để hoàn thiện chúng. Kết quả của sự lai tạo này là nhằm giảm lại về kích thước cũng như độ dày của Sanke Sumi ở một số trại cá, chẳng hạn như trại Toshio Sakai, tại đây đã tìm kiếm được một dạng sanke Sumi mới và đặt tên cho nó là Atarashi Sumi (Sumi tiến hóa).

Làm thế nào để biết chắc chắn đây là một con Sanke?

Nếu bạn đã đọc qua những thông tin về Showa bạn sẽ thấy 2 gia đình này khá là giống nhau. Nhưng không giống như Showa, màu nền của Sanke là Shiroji (trắng), khiến cá ít lấp lánh hơn. Chỉ cần thực tập phân biệt một chút ta sẽ không thể nào nhầm lẫn giữa 2 dòng dựa vào 3 điểm sau.
Điểm 1: Vây ngực của Sanke có thể màu trắng hoặc có ít tia sumi đen được gọi là Teljima. Vẫn cẩn thận vì Showa cũng có thể có Teljima.

Hình ảnh cá koi Sanke
Vây cá koi Sanke có những tia màu đen

Điểm 2: Đầu của Sanke không thể có vệt hay chấm Sumi đen nào. Nó trông giống như đầu của một con Kohaku, Sumi của con cá trong hình khởi đầu từ vai của nó.
Hình ảnh cá koi Sanke
Đầu cá koi Sanke không có vệt Sumi

Điểm 3: Vết Sumi đen của con Sanke tương đối nhỏ khi so với các vệt Sumi của Showa, vì màu nền của cá là trắng, ta không nên tìm thấy bất cứ chấm Sumi nào dưới cơ quan đường bên.
Hình ảnh cá koi Sanke
Vệt Sumi của Sanke nhỏ hơn của Showa

Sự tiến hóa

Vào năm 1919, dòng cá này được sở hữu bởi một chủ trại cá tên là Heitaro Sato, nó được trình diễn lần đầu tiên với màu đỏ và những điểm đen nhưng nó lại không có khả năng sinh sản.
Một nhà tạo giống khác đã cho lai một con cái có xuất xứ từ trại Heitaro với một con Shiro Bekko và hậu duệ của nó có 3 màu, trắng đỏ và đen. Người tạo giống tiếp theo đã thiết lập được sự bền vững cho dòng cá này là Mr. Torakichi Kawikame, và dòng cá “Torazo” đặt theo tên của cha ông, toàn bộ dòng Sanke hiện đại ngày nay đều bắt nguồn từ dòng này.
Những giống hiện thời là Matsunosuke, Jinbei và Sadazo Kichinai. Mr Toshio nổi tiếng với giống cá Matsunosuke Sanke. Như đã giới thiệu ở phần nguồn gốc, những dòng cá được lai tạo có khuynh hướng giảm dần kích thước cũng như độ sâu của các vệt Sumi, Atarashi Sumi là dòng lai Matsunosuke mới nhất của Mr.Toshio Sakai. Mục đích quan trọng nhất ở đây là lhoanf lại những mảng Sumi như tổ tiên của nó từng có mà không làm ảnh hưởng đến phẩm chất của Shiroji, Hi cũng như độ sang rực của viền mảng màu Hi hoặc Sumi ôm trọn gờ vẩy. Nguồn gốc cho ra loại Sanke có dạng vảy này được bảo vệ cực kỳ bí mật, nhưng người ta có thể đưa ra một dự đoán đầy triển vọng khi những con cá koi Showa có đặc tính như Menware (có vệt Hi chạy trên đầu như tia chớp của Harry Potter) và Motoguro (có bong đen ở khớp vây ngực và thân) trên mình có dạng vẩy này. Với những dòng cá Sanke này, việc bàn cãi đây là một con Showa hay đây là một con Sanke hầu như vẫn còn tiếp diễn sôi động. Và trào lưu này còn đang ở giai đoạn sơ khai, ta vẫn có thể hi vọng rằng trong tương lai những đặc tính của Showa sẽ biến dần đi.

Làm thế nào để thẩm định phẩm chất của một con Sanke?

  1. Màu trắng Shiroji phải thật tinh khiết.
  2. Mảng màu Sumi phải sâu và trải rộng, chủ yếu nằm trong vùng Shiroji.
  3. Đầu không nên có vệt màu Sumi nhưng điều này cũng không cần tuyệt đối lắm.
  4. Vây có thể có Teijima (những tia đen trên vây)

Chọn một con cá koi Sanke đẹp cũng tương tự như chọn một con Kohaku, cá koi Sanke đẹp thật ra là một con Kohaku đẹp có một ít chấm màu đen đặt ở những vị trí nhất định. Lấy một con Sanke bỏ đi những vệt màu đen Sumi bạn sẽ có một con Kohaku, bỏ đi những vệt màu đỏ bạn sẽ có một con Bekko Shiro. Sự cân đối trong các hình xăm và phẩm chất da là yếu tố tiên quyết khi chọn một con Sanke non.
Đầu của cá koi Sanke cũng như các dạng cá koi khác là nơi quan trọng hàng đầu, nó cũng phải có những phẩm chất như đầu một con Kohaku, vệt màu đỏ Hi không bao giờ chấm đến mũi của cá.
Một cách lý tưởng, vệt màu Sumi đầu tiên nên khởi đầu tại vùng vai mà không phải ở trên đầu, điều này sẽ tạo nên một cảm giác mạnh mẽ khi con Sanke này lớn lên. Nếu vệt Sumi chỉ chủ yếu nằm phía dưới con cá nó sẽ tác động lên mắt khiến ta có cảm tưởng con cá dài ra và không đẹp tý nào. Và nó cũng sẽ được chuộng hơn khi vệt Sumi nằm trên vùng Shiroji chứ không nằm trên HI, một con Sanke hiện đại thường có 6 vệt Sumi nằm trên vùng Shiroji.

Hình ảnh cá koi Sanke
Sumi nằm trong Shiroji được ưa chuộng hơn

Một con Sanke nên có 70% Hi, 10% Sumi và 20% còn lại thuộc về Shiroji. Khi chọn một con Sanke nhỏ, hãy ưu tiên hàng đầu chọn Hi sao cho Hi phân bố đều trên thân và chỉ có một ít Sumi, vì Sumi sẽ trổ thêm theo tuổi của cá, tránh lựa chọn Sanke có quá nhiều điểm Sumi rải rác trên thân, mỗi một Sumi phải có khoảng cách với các Sumi khác và có diện tích chiếm trên một số vảy.
Hình ảnh cá koi Sanke
Một con cá Koi Sanke đẹp nên có 70% Hi, 10% Sumi, 20% Shiroji

Hi của Sanke cũng như của Kohaku có thể đỏ cam vì nó sẽ đậm dần theo tuổi của cá. Vây cá có thể toàn trắng hoặc có những tia Sumi đen (Teijima) nhưng nó không thể có bất kỳ chấm Hi nào (Motoaki). Cẩn thận khi chọn những con cá có quá nhiều chấm Sumi trên vẩy vì khi trưởng thành chúng sẽ phát triển thành đen thẫm. Và cũng như các con cá Koi khác ta chọn một chú cá có vai rộng và vây ngực to, nó cho ta biết chú cá này sẽ lớn mạnh trong tương lai.

Các dòng cá Sanke

Hình ảnh cá koi Sanke
Cá Koi Atarashi Sumi Sanke

Hình ảnh cá koi Sanke
Cá Koi Dotsu Sanke

Hình ảnh cá koi Sanke
Cá koi Ginrin Sanke

Hình ảnh cá koi Sanke
Cá Koi Aka Sanke có Hi làm chủ đạo

Hình ảnh cá koi Sanke
Cá Koi Maruten Sanke nổi bật với chấm đỏ trên đầu

Hình ảnh cá koi Sanke
Cá koi Kanoko Sanke có Hi nằm trọn trong một vẩy

Nếu bạn đang tìm mua cá Koi, hãy tham khảo: Danh sách cá Koi Nhật Bản đang có tại trại Thái Hoà Koi Farm

Back to top button