Có rất nhiều yếu tố tác động tới màu sắc của san hô. Tuy nhiên, trong điều kiện nuôi dưỡng trong bể cá, hệ thống đèn chiếu sáng là một trong những yếu tố ảnh hưởng mạnh nhất tới sự phát triển và thay đổi màu sắc ở san hô. Thái Hoà Aquarium xin chia sẻ tới người chơi một bài viết chất lượng về tác động của ánh sáng tới màu sắc san hô.
San hô phản ứng với ánh sáng bằng cách điều chỉnh số lượng tế bào sử dụng ánh sáng, cũng như các sắc tố bảo vệ chúng khỏi ánh sáng mạnh. Trên thực tế, sự thay đổi màu sắc ở san hô mà chúng ta thấy là cách phản ứng tự nhiên của chúng đối với một nguồn sáng cụ thể. San hô sẽ cố đạt được sự cân bằng giữa số lượng tế bào và lượng sắc tố để phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng và bảo vệ của san hô.
Cường độ ánh sáng và màu sắc san hô
Nhiều loài san hô có khả năng thích nghi với các cường độ ánh sáng khác nhau. Ví dụ, san hô quang hợp có các tế bào nhạy cảm với ánh sáng đặc biệt được gọi là tế bào Zooxanthellae.
Những tế bào cộng sinh này chứa chất diệp lục và cung cấp chất dinh dưỡng cho san hô để đổi lấy sự bảo vệ. Để đảm bảo nguồn dinh dưỡng cần thiết và liên tục, san hô điều chỉnh số lượng tế bào Zooxanthellae và lượng chất diệp lục trong các tế bào đó. Một trong những tiêu chí cơ bản đối với tế bào Zooxanthellae và điều hoà chất diệp lục chính là cường độ ánh sáng.
Nếu ánh sáng mạnh hơn mức mà san hô quen thuộc, thì một trong hai điều sẽ xảy ra. Một số tế bào zooxanthellae sẽ bị trục xuất khỏi san hô hoặc lượng chất diệp lục trong các tế bào đó sẽ bị suy giảm. Có quá nhiều tế bào zooxanthellae trong mội trường có ánh sáng mạnh có thể gây nguy hiểm cho san hô. Dưới ánh sáng mạnh, Oxy được tạo ra như một sản phẩm phụ của quá trình quang hợp của zooxanthellae, có thể tích tụ đến nồng độ độc hại trong san hô.
Ngược lại, nếu cường độ ánh sáng thấp hơn mức mà san hô thường nhận được, các tế bào zooxanthellae quang hợp sẽ không thể tạo ra đủ lượng chất dinh dưỡng cho san hô chủ. Sau đó, số lượng tế bào zooxanthellae, cũng như lượng chất diệp lục trong các tế bào đó, sẽ tăng lên để thu được nhiều năng lượng ánh sáng hơn.
Vậy làm thế nào để các tế bào zooxanthellae và nồng độ chất diệp lục ảnh hưởng đến màu sắc của san hô? Các tế bào Zooxanthellae có màu từ vàng vàng đến nâu và số lượng lớn các tế bào này khiến san hô có màu nâu. Nói cách khác, cường độ ánh sáng làm thay đổi màu sắc của san hô quang hợp bằng cách ảnh hưởng đến nồng độ của cả tế bào zooxanthellae và lượng chất diệp lục có trong các tế bào đó.
Do đó, trong điều kiện ánh sáng yếu hơn, san hô quang hợp sẽ có màu nâu sẫm hơn do san hô có nhiều tế bào zooxanthellae hơn để tạo ra nhiều chất dinh dưỡng hơn. Nếu cùng một loại san hô được đặt dưới ánh sáng mạnh, các tế bào zooxanthellae sẽ bị trục xuất và lượng chất diệp lục giảm sẽ khiến san hô trông nhạt màu hơn.
Thay đổi màu sắc do quang phổ ánh sáng
Quang phổ ánh sáng, hoặc nhiệt độ màu, của ánh sáng bể cá cũng sẽ làm thay đổi hình dạng của san hô. Nói chung, ánh sáng có xếp hạng Kelvin thấp hơn sẽ trông “ấm hơn” trong khi ánh sáng có xếp hạng Kelvin cao hơn sẽ có màu trắng sáng đến xanh lam. Các thiết bị đèn chiếu sáng khác nhau với công suất khác nhau sẽ tạo ra các hiệu ứng màu sắc khác nhau trên san hô. Ví dụ, ánh sáng nặng trong phạm vi xanh lam tím tạo ra các màu huỳnh quang rực rỡ không thể nhìn thấy dưới ánh sáng quang phổ đầy đủ. Trong khi những người chơi có sở thích khác nhau thích sự kết hợp khác nhau của quang phổ ánh sáng, tuy nhiên, hệ thống đèn chiếu sáng điển hình cho bể cá rạn san hô bao gồm 50% ánh sáng trắng với xếp hạng Kelvin cao và 50% ánh sáng tím, xanh dương.
San hô đổi màu do tia UV
Trong tự nhiên, sóng ánh sáng cực tím (UV-A và UV-B) xuyên qua bề mặt đại dương nhưng bị lọc ra khi ánh sáng truyền qua nước. Cả hai sóng ánh sáng UV-A và UV-B đã được phát hiện là gây ra sự phá hủy DNA và RNA trong mô san hô. Để chống lại điều đó, nhiều loài san hô đã thích nghi để giảm tác động của các tia có hại này. Những san hô này đã phát triển các sắc tố bảo vệ thường có màu xanh lam, tím hoặc hồng. Hầu hết san hô chứa các sắc tố này đến từ vùng nước nông, nơi có lượng tia UV-A và UV-B cao hơn so với vùng sâu hơn của rạn san hô.
Trong bể cá san hô tại nhà sử dụng đèn chiếu ánh sáng Metal halide, điều quan trọng là phải bảo vệ san hô khỏi tia UV. San hô không có các sắc tố bảo vệ này cũng như san hô vùng nước nông có thể bị mất sắc tố trong quá trình vận chuyển đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi tia UV. May mắn thay, việc ngăn chặn bất kỳ tia UV nào chiếu vào bể cá cũng đơn giản như sử dụng mái che bể cá và đảm bảo thấu kính thủy tinh bảo vệ trên thiết bị cố định Metal Halide được lắp đặt đúng cách.
Không có gì lạ khi san hô có những màu sắc tươi sáng này thích nghi với các điều kiện UV-A và UV-B thấp hơn được tìm thấy trong bể cá gia đình. Việc mất sắc tố sặc sỡ không nhất thiết là dấu hiệu của san hô không khỏe mạnh – nó chỉ đơn giản là san hô bình thường đang thích nghi với môi trường mới.
Thay đổi màu sắc ở san hô không có nghĩa là bể của bạn đang bất ổn
Một quan niệm sai lầm phổ biến của nhiều người nuôi cá cảnh là sự thay đổi màu sắc của san hô mới nhận được là dấu hiệu của san hô không khỏe mạnh. Nhiều lần, sự thay đổi màu sắc chỉ đơn thuần là kết quả của việc san hô điều chỉnh theo cường độ ánh sáng, quang phổ mới và sự thay đổi của tia UV. Trong trường hợp này, điều quan trọng là phải xem xét màu sắc của san hô mới nhận được và hiểu các yêu cầu về ánh sáng của chúng. Đảm bảo san hô thích nghi đúng cách với điều kiện ánh sáng mới và cho phép chúng có thời gian thiết lập màu sắc.
Theo LiveAquaria
