Chắc chắn người chơi cá cảnh nói chung và người chơi cá cảnh nước mặn nói riêng đã từng nghe nói về “chu trình Nitơ” rồi. Những người chơi chuyên nghiệp đều hiểu và thực hiện khá nghiêm ngặt quy trình này. Hôm nay, Thái Hoà Aquarium sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức tổng thể về chu trình này.
Chu trình Nitơ – chu trình của sự sống
Để duy trì một bể cá khoẻ mạnh, bạn nên hiểu rõ về chu trình Nitơ cũng như những tác động của nó tới sức khoẻ tổng thể của những cư dân trong hệ sinh thái mà bạn tạo ra. “Chu trình Nitơ” còn được gọi là “hệ thống quản lý chất thải của tự nhiên” quy trình này quản lý tất cả việc lọc sinh học của thế giới nước tự nhiên nói chung và trong bể cá của chúng ta nói riêng. Tất nhiên, trong bể cá, người nuôi cá sẽ phải làm 1 số việc để đảm bảo chu trình Nitơ luôn được cân bằng.
Vai trò của vi khuẩn trong chu trình Nitơ
Chu trình Nitơ là quá trình các loại vi khuẩn khác nhau chuyển hoá chất thải có hại thành khí Nitơ vô hại. Nó bao gồm 4 bước:
1.Bước đầu tiên là phân huỷ các chất thải của cá, xác động vật và thực vật, thức ăn thừa và các sinh vật chết khác. Khi những chất này phân huỷ, Amoniac được tạo ra, ngay cả mức thấp thôi, nó cũng sẻ ảnh hưởng tới mang cá, làm giảm nguồn oxy cung cấp cho cá.
2.Vi khuẩn có tên là Nitrosomonas tiêu thụ lượng Amoniac này, và quá trình đó tạo ra một sản phẩm hoá học phụ là Nitrit. Mặc dù Nitrit là chất độc (Nó ngăn cản lưu thông máu mang), nhưng cá có thể chịu được Nitrit với liều lượng gấp đôi so với Amoniac ở trong nước.
3.Tiếp theo, các vi khuẩn khác có tên là Nitrobacter tiêu thụ Nitrit và quá trình này lại giải phóng một chất hoá học ít độc hơn là Nitrat.
4.Nitrat cần điều kiện yếm khí để biến nó thành khí Nitơ vô hại. Các thông số cần thiết để tạo ra điều kiện này thường không có trong hầu hết bể cá. Do đó, người chơi cần thay nước để giảm nồng độ Nitrat trong nước.
Chu trình Nitơ trong bể cá mới
Đối với bể cá mới, trong hệ sinh thái vừa thiết lập thường không có sẵn các lợi khuẩn cần thiết để cung cấp quá trình lọc sinh học. Do đó bạn phải chạy tuần hoàn bể hoặc nhiều anh em gọi là chạy Cycling. Chu kỳ này là quá trình thiết lập và phát triển của hệ thống lọc sinh học. Dưới đây là cách nó hoạt động.
Amoniac tăng đột biến
Khi bạn thả những con cá đầu tiên vào trong hệ thống mới bắt đầu phát triển, chúng tạo ra Amoniac. Lúc này, không có bất kỳ lợi khuẩn Nitrosomonas nào có sẵn để tiêu thụ lượng chất độc này, mức độ sẽ ngày càng tăng mạnh và tăng đột biến cho đến khi quần thể vi khuẩn ưa Amoniac bắt kịp. Hiện tượng này có thể quan sát bằng mắt thường khi nước hồ cá hơi bị mù, giống như khói trong nước, xuất hiện đột ngột và tạm thời. Nồng độ Amoniac trong nước bắt đầu giảm khi tốc độ sản xuất Amoniac thấp hơn tốc độ phân huỷ của vi khuẩn.
Nitrit tang đột biến
Nitrit trải qua một đợt tăng đột biến tương tự. Nitrit được tạo ra thông qua các hoạt động sinh học của lợi khuẩn Nitrosomonas khi chúng phân huỷ Amoniac. Khi số lượng của chúng tăng lên, lượng Nitrit trong nước cũng tăng theo, và đến lượt mình quần thể Nitrobacter đói Nitrit sẽ bắt đầu bùng nổ với nguồn dinh dưỡng dồi dào.
Kiểm soát Nitrat
Sản phẩm cuối cùng của toàn bộ quá trình này là Nitrat. Nitrat, ở nồng độ thấp, không độc đối với cá và động vật không xương sống, tuy nhiên, chúng vẫn gây ra các vấn đề khác trong bể cá. Cách tốt nhất để kiểm soát Nitrat là thay nước một phần thường xuyên.
Chu kỳ này mất bao lâu?
Thông thường, bể cá mới có thể hoàn thành chu kỳ trong từ 2 đến 6 tuần, nhưng thời gian thực tế phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố:
- Lượng Amoniac được sản xuất ra trong giai đoạn này.
- Sự hiệu quả của hệ thống lọc sinh học.
- Lượng đá sống và thực vật được sử dụng trong quá trình này.
- Các loại vi sinh được bổ sung trong quá trình.
Trong quá trình cycling, bạn nên sử dụng bộ dụng cụ kiểm tra chất lượng nước sau mỗi ngày. Và khi thấy Amoniac và Nitrit về sấp sỉ 0, đó là lúc chu kỳ của bạn hoàn thành.
