Cá Koi Showa là thành viên của một dòng cá Koi nổi tiếng gọi là Gosanke. Dọc theo chiều dài lịch sử của dòng cá koi đến nay, cái tên Gosanke dành cho 3 dòng cá: Kohaku, Sanke, Showa.
Tên đầy đủ của nó là Showa Sanshoku, Showa xuất hiện vào năm 1927 dưới bàn tay lai tạo của Jukichi Hoshino thời Nhật Hoàng Hirohito, thời đại Thiên Hoàng Chiêu Hòa (Showa tenno 1926 -1989). Nó xuất phát từ hai hậu duệ đầu tiên của giống chép hoang dã Magoi, hậu duệ Tetsu Magoi và đây cũng là tổ tiên của giống cá hiện nay rất gần với Showa và Shiro Utsuri.
Showa – Chiêu Hòa có nghĩa là minh bạch và thuận hòa. Vào năm 1927, Jukichi Hoshino chọn con Ki Utsuri là một trong 2 bố mẹ và thế hệ đầu ra đời có phẩm chất rất nghèo nàn, và chúng đã phải nhường bước khi vào những năm 1960 Tomoji Kabayashi đã lair a những con Showa này với Kohaku cho ra dòng Showa mới với những phẩm chất ta đã biết hiện nay.
Bởi vì nguồn gốc của chúng khác nhau, Showa và Sanke phát triển Sumi hoàn toàn khác nhau. Tetsu Magoi (Tổ tiên của Showa) có Sumi đục và yếu, chúng xuất hiện dưới cơ quan đường bên sau đó quấn vòng quanh thân và đi lên trên vây lưng. Agasi Magoi (Tổ tiên của Sanke) tạo ra Sumi màu xanh đen thẫm lấp lánh và xuất hiện trên cơ quan đường bên của thân cá. Người ta lưu ý một điều trong các Koi Show, khi cá koi được đặt trong các chậu nhựa màu xanh dương, màu sắc phân biệt Sumi của những con Showa và Shiro Utsuri có vẻ nhòe hơn màu của những con Sanke. Bởi vì tổ tiên của chúng Tetsu Magoi ít được sàng lọc hơn và gần với cá chép hoang dã hơn khiến khả năng ngụy trang của nó cao hơn. Khả năng thay đổi màu sắc sao cho giống như môi trường chung quanh để ngụy trang là chìa khóa cho sự sinh tồn ở loài hoang dã.
Trải qua nhiều năm, các Gosanke được lai tạo với nhau ở các trại cá Toshio Sakai, Minoru Mano (Dainishi) để nâng cao lượng Hi và Shiroji ở một con Showa
Làm thế nào để nhận ra một con Showa?
Ta thường nhầm lẫn giữa Showa và Sanke vì chúng đều có cả ba màu đỏ Hi, đen Sumi và trắng Shiroji. Nhưng điểm khác nhau chủ yếu giữa 2 họ cá này là cá Koi Showa là cá koi có da nền đen, trắng và đỏ là những vệt màu trên nền đen đó, Sanke là cá koi có da nền trắng, đen và đỏ là những vệt màu trên nền trắng đó.
Điểm 1: Một con cá koi Showa phải có Motoguro, bông đen trên khớp vây ngực và thân. Nó cũng có thể có Sumi trên những vây khác. Một con Sanke cũng có thể có Teijima (Sumi đen chỉa là những tia) nhưng với Sanke là chuyện không bắt buộc. Cũng có những con Showa có Teijima và Teijima này thậm chí mờ nhạt. Để có thể có một bộ vây ngực hoàn hảo, Sumi trên đó phải chiếm 30% diện tích vây.
Điểm 2: Showa có Sumi trên đầu còn Sanke thì không. Vết Sumi ngoằn ngoèo trên đầu này được gọi là Hachiware hoặc Menware.
Điểm 3: Bệt màu Sumi bố trí trên Showa cũng khác, nó to rộng và nằm dưới cơ quan đường bên, khiến nó trở thành màu nền của con cá trong khi ở cá koi Sanke nó nhỏ hơn nhiều và chỉ rải rác phía trên cơ quan đường bên.
Sự tiến hóa:
Trước năm 1975, các con cá koi Showa đều đi từ trại Sobayashi, những con này có đặc điểm chung là nhiều Sumi và rất ít Shiroji, Hi và Sumi thường hay chồng lấp lên nhau, và bởi vì Sumi chiếm ưu thế nên trông những con cá này thật mạnh mẽ. Một số trại nuôi không bằng lòng với dòng cá này bởi vì họ nghĩ rằng tuy màu đen Sumi chiếm đa số mang lại cảm giác quyền lực nhưng làm giảm đi cái đẹp. Đó là ly do tại sao họ lại cho ra một dòng Showa mới gọi là Kindai Showa. Cá con được sinh ra từ Showa sẽ có màu đen, những vệt màu khác sẽ từ từ xuất hiện khi nó lớn dần, và chỉ có khoảng 10 – 30% là trở thành Showa.
Làm thế nào để thẩm định phẩm chất của Showa?
- Một con Showa được đánh giá trước tiên là như một con Kohaku, việc phân bổ các vệt màu Hi cực kỳ quan trọng.
- Những vệt Sumi cần phải cân đối và sắp xếp đẹp.
- Vùng Odome ngay trước đuôi phải có màu trắng Shiroji.
- Lý tưởng nhất là 3 màu của Showa phải được thể hiện trên phần đầu cá.
- Vây lưng nên màu trắng để tương phản với Sumi.
- Motogoru phải chiếm 30% diện tích vây ngực.
Hi của Showa không giống như Hi của Sanke, những con Showa có màu đen tuyền, khi vết Hi đỏ đầu tiên xuất hiện, nó có màu lá cây xanh rồi thành màu bùn và cuối cùng là màu cam đậm. Sau nhiều năm, màu này sẽ trở thành màu đỏ tươi. Sumi của Showa có khuynh hướng xuất hiện ngẫu nhiên trên thân và hay tụ lại thành nhóm chứ không phân bổ đều trên suốt mình cá. Sumi phải khởi đầu từ phía dưới đường bên và vòng lên lưng như những đỉnh núi.
Màu Sumi của Showa ít bong sang như của Sanke. Sumi thường có màu đục mờ đó là lý do các trại giống thường lai chúng với Sanke để làm gia tăng đáng kể phẩm chất Sumi của Showa.
Có dòng máu Sanke trong người khiến xuất hiện những con cá Koi rất khó nhận dạng là Showa hay Sanke vì đặc tích của 2 dòng cá bị trộn lẫn. Các nhà thuần chủng yêu cầu phải loại bỏ chúng vì không xác định được danh tính nhưng chúng có rất nhiều Fan hâm mộ và nhất là các chủ trại cá, xét cho cùng cũng chỉ là người kinh doanh.
Tại các Koi Show, các vị giám khảo đôi khi cũng khó khăn vô cùng trong việc xác định giống cá. Thế nên chuyện vạch miệng cá ra để tìm vết Sumi không còn hiếm nữa trong các Show, nếu có vệt Sumi trong miệng chắc chắn đây là Showa, nhưng nếu không có Sumi trong miệng thì vẫn chưa chắc là Sanke.
Khuynh hướng tập trung Sumi theo vùng đôi khi làm con Showa không cân đối, hiếm khi nào ta thấy được Sumi của một con Showa phân bổ đều từ đầu đến đuôi và hài hòa với Shiroji.
Một con Koi tưởng chừng như chỉ đáng vứt đi lại có thể mang đến sự ngạc nhiên lớn trong tương lai. Màu trắng Shiroji của một con Showa phải trắng như tuyết, thật ra tổ tiên của chúng không thể có màu trắng đẹp như thế, nhưng những con Showa hiện đại ngày càng cho ra màu trắng đẹp hơn.
Vì màu trắng ở một con Showa chỉ chiếm không hơn 20% nên những con Showa cổ điển không thể là Kindai Showa. Chọn một con Showa nhỏ cho đẹp quả là nhiệm vụ vô cùng khó khăn. Showa thay đổi khủng khiếp trong quá trình lớn lên, mất một thời gian dài để hoàn thiện đôi khi tới 5 năm để quá trình thay đổi này kết thúc. Thường thì Sumi của một con Showa nhỏ ẩn sâu dưới da và chỉ lộ ra ngoài như những chấm xám. Điều này không hề tác động tới phẩm chất Shiroji của Showa mà còn báo cho ta biết trước vết Sumi đó sẽ nổi lên trên da trong tương lai.
Để chọn Showa cũng giống như chọn cá koi khác, ta xem xét đầu nó trước tiên. Nó nên có cả 3 màu (và thường thì tỉ lệ giữa chúng bằng nhau). Lý tưởng nhất là một con Showa có cái đầu đẹp và Sumi trên đầu có hình tia chớp chữ Y.
Kế đó chọn một con cá với họa tiết màu Hi chuẩn như Kohaku, xem như Sumi có hiện diện trên toàn thân cá. Sumi của Showa có khuynh hướng xuất hiện phía dưới cá và từ đó lan lên phía trên, thế nên thường thì ta sẽ có một con Showa có Sumi ở phía dưới. Đồng thời ta cũng phải lưu ý là Sumi sẽ xuất phát từ dưới đường bên, những Sumi trên bụng cá sẽ lan rộng khi cá lớn và quấn quanh thân đi thới phần lưng càng lúc càng đậm hơn.
Một điểm quan trọng khác là vây ngực cá, một cách lý tưởng thì khoảng 1/3 vây ngực kể từ khớp vây nên là màu đen. Khi cá lớn, phần màu đen sẽ giữ nguyên diện tích, chỉ có phân vây màu trắng là to ra, đó là lý do tại sao một con Showa nhỏ có vây ngực màu đen hoàn toàn lại rất hứa hẹn vì khi cá lớn lên phần vây trắng sẽ xuất hiện.
Dòng cá và lai tạo
Nếu bạn đang tìm mua cá Koi, hãy tham khảo: Danh sách cá Koi Nhật Bản đang có tại trại Thái Hoà Koi Farm